Op elk terrein en in elk weertype: dat is gravel. Henna Palosaari vertelt ons waarom gravellen meer is dan warme temperaturen en vrolijke shirts, met 6 tips om zelfs het donkerste seizoen op te fleuren.
Al zo lang als ik me kan herinneren, fietsten we in Noord-Finland. We fietsten naar school, of het nu 20 graden boven of onder het vriespunt was. Het was niet bijzonder, het hoorde gewoon bij ons leven in Oulu.
Ik moet toegeven dat het even duurde voordat ik warm werd van de gedachte aan gravellen in de winter. Tot twee winters geleden. De afgelopen 24 maanden heb ik mijn eigen formule ontwikkeld om fietsen in de winter leuk te maken. Afgelopen winter heb ik mijn eerste winterse bikepackingtrip gemaakt. Voor mij was het vooral een kwestie van de juiste balans vinden tussen zweten en het ijskoud hebben, door telkens mijn laagjes aan te passen. Dat klinkt misschien simpel, maar in de praktijk was dat nog best een uitdaging.
Eerst wil ik je eraan herinneren dat je geen extreem luxe uitrusting nodig hebt om comfortabel in de winter te kunnen fietsen. Toen ik vroeger naar school fietste, wisten we niet eens dat winterfietskleding bestond. We droegen gewone winterkleding. Er zijn geen regels over welke kleding je moet dragen tijdens winterse gravelavonturen, alleen mijn zes tips.
Tip #1: Laagjes
Skiërs kennen deze tip maar al te goed: werk met laagjes. Maar ondanks mijn ervaring in de sneeuw duurde het even voordat ik de geschikte laagjes vond om in de winter te fietsen. Het probleem is dat je lichaamstemperatuur tijdens het klimmen en dalen heel erg kan verschillen.
Als je bergop fietst, krijg je het warm en zweet je veel. Tijdens het afdalen, daalt je lichaamstemperatuur juist weer waardoor je het koud krijgt. Tijdens mijn eerste ritjes in de winter, kreeg ik het in de afdalingen echt ijskoud. Mijn oplossing? Ik neem nu altijd een frametas mee waarin ik wat extra laagjes stop voor tijdens de afdalingen. Afhankelijk van de lengte van de afdaling, neem ik soms zelfs een donsjack of -vest, skihandschoenen en een extra broek mee. Het kan ook de moeite waard zijn om een droge baselayer mee te nemen, vooral als je van plan bent ergens te stoppen onderweg.
Ik draag de volgende laagjes tijdens het fietsen: wollen baselayer met lange mouwen, ademende fleece tussenlaag, lichtgewicht shelljack, dikke winterbroek, merinowollen sokken, bivakmuts, handschoenen, overschoenen.
De volgende extra lagen neem ik mee voor langere afdalingen: donsjack, dikke skihandschoenen en een windbroek.
Tip #2: Zorg extra goed voor je handen en voeten
Je handen en voeten zijn de lastigste lichaamsdelen om warm te houden tijdens een winterrit. Lange tijd dacht ik dat zomerfietsschoenen met overschoenen genoeg waren. Maar afgelopen winter ontdekte ik dat winterfietsschoenen een wereld van verschil kunnen maken. Ook neem ik altijd een paar reservehandschoenen mee en een extra warm paar voor tijdens de afdalingen. In plaats van te investeren in mooie fietshandschoenen, gebruik ik tijdens de afdalingen vaak mijn skihandschoenen en dat werkt perfect. Zorg er wel voor dat je van tevoren checkt of je met dikkere handschoenen kunt remmen en schakelen!
Tip #3: Glooiende heuvels zijn beter dan lange beklimmingen en afdalingen
Een goede route kan echt het verschil maken voor je winterrit. Lange beklimmingen zijn een goede manier om warm te worden, maar vergeet niet dat de lange afdalingen die daarop volgen in de winter nog veel kouder aanvoelen. Het beste kun je daarom een route plannen met glooiende heuvels, in plaats van met lange beklimmingen. Zo blijft je lichaamstemperatuur constanter, in plaats van dat je steeds van warm naar ijskoud gaat. Maar, als lange afdalingen onvermijdelijk zijn, neem dan extra laagjes mee en zorg ervoor dat je voeten en handen warm blijven. Last but not least: ijzige stukken op donkere plekken in het bos kunnen levensgevaarlijk zijn. Rijd voorzichtig daar waar die niet veel zonlicht komt.
Tip #4: Modder en schoonmaken
Afhankelijk van waar je woont, kan het in de winter sneeuwen. Dat betekent niet dat je niet kunt fietsen, maar het zorgt wel voor wat extra hindernissen. Sneeuw, regen en weinig daglicht zorgen ervoor dat de onverharde wegen tijdens dit seizoen nat en modderig worden. Zorg ervoor dat je buitenste lagen waterafstotend zijn, zodat je niet nat en koud wordt door de modder, en gebruik spatborden die je beschermen tegen spray van de grond. Als je voornamelijk off-road of op afgelegen wegen rijdt, zou zout niet zo'n groot probleem moeten zijn voor je aandrijflijn, maar houd er rekening mee dat de winter je fiets kan beschadigen. Vooral je ketting, die als je hem niet verzorgt, ook de rest van je onderdelen kan beschadigen. Maak je fiets dus goed schoon na je rit.
Tip #5: Wees altijd voorbereid
Ik raad aan om minimaal één extra vest en dik paar handschoenen of wanten mee te nemen. Als je onderweg moet stoppen om bijvoorbeeld een lekke band te repareren, kun je binnen de kortste keren een verkoudheid oplopen, dus wees voorbereid. Extra laagjes en een droge baselayer zijn ook essentieel voor al dan niet geplande rustpauzes.
Tip 6#: Begin klein
Het weer ziet er altijd slechter uit vanuit je warme, knusse woonkamer dan het in werkelijkheid is. Begin met korte ritten om je laagjes te testen. Als je het al snel zat bent omdat je het koud krijgt, trek dan wat extra laagjes aan en probeer het de volgende dag opnieuw. Vul een bidon met warme thee en onthoud dat als je eenmaal de laagjes hebt gevonden die je zowel warm als droog houden, je écht kunt genieten van fietsen in de winter.
In Finland hebben we een gezegde: er bestaat niet zoiets als slecht weer, alleen slechte kleding. Ga dus naar buiten, geniet ervan en vergeet niet om goed voor je fiets te zorgen!
Deel dit artikel
