Sofiane Sehili heeft waarschijnlijk geen introductie nodig voor liefhebbers van gravelbikepacking. Op zijn erelijst staan overwinningen in 's werelds grootste en zwaarste bikepackingevenementen. Wij spraken met hem in zijn thuisstad Parijs na zijn recente succes in de 4.400 kilometer lange Tour Divide. Het ging onder andere over hike a bikes van acht uur, stevige tegenwind en zijn toekomst.

"Ik heb bijna 40 uur gereden en ben toen gestopt voor een dutje van 15 minuten langs de kant van de weg. Na dat tukje voelde ik me goed en kon ik de hele nacht doorrijden. Ik had genoeg slaap gehad", zegt Sofiane koeltjes. Voor hem is het heel normaal, het maakt hem de zeer succesvolle ultra-endurance atleet die hij is. Als gewone gravelbiker of bikepacker ga je er gemakkelijk vanuit dat succes in meerdaagse wedstrijden afhangt van pure snelheid, technische vaardigheden of een verbluffend uithoudingsvermogen. Tot op zekere hoogte is dat ook allemaal waar. Maar in het geval van Sofiane lijkt zijn superkracht juist gebouwd op het bovenstaande in combinatie met het vermogen om te kunnen presteren met bizar weinig slaap. Anderen zouden veranderen in een breekbaar wrak als ze ook zo weinig zouden slapen.

Sofianes strategie voor de Tour Divide, die van Banff in Canada naar New Mexico leidt, was eenvoudig: vermijd onnodige stops voor bevoorrading. Hij dacht dat de meerderheid van zijn voornaamste concurrenten zou stoppen bij het eerst mogelijke bevoorradingspunt, om precies te zijn na 250 kilometer in Fernie, Brits-Columbia. "Iedereen stopt daar. Toen ik het evenement in 2019 voor het laatst deed, stopte ik daar ook, maar dat was, achteraf denk ik, niet nodig. Deze keer dacht ik bij mezelf: als ik nog eten over heb, waarom zou ik dan stoppen? Ik reed ditmaal met Manu [Cattrysse] en Josh [Ibbett] en ik wist dat ze waarschijnlijk zouden stoppen. Toen ik boodschappen deed in aanloop naar de race, was ik in de supermarkt. In eerste instantie koos ik één broodje en toen nog een. Opeens dacht ik: ik kan er net zo goed vier nemen, want ik ga ze toch opeten. Ik dacht tot dan toe niet echt na, rekende niet goed. Ik vertrok nu wél met een grote opvouwbare rugzak, volgestopt met eten. Ik dacht terug aan alle extra stops die ik in 2019 had gemaakt en hoe onnodig ze waren geweest. Als je goed inpakt, is het niet nodig om meer dan één keer per dag te stoppen."

Hoewel hij een van 's werelds beste ultra-enduranceracers is, zijn het soms alledaagse, praktische omstandigheden die bepalend zijn voor het verloop van zijn deelname. "De tweede nacht van het evenement wilde ik eigenlijk heel graag stoppen. De eerste nacht had ik gewoon doorgereden, maar toen ik in Colombia Falls aankwam, kon ik geen hotel vinden voor minder dan 200 dollar per nacht, dus besloot ik in plaats daarvan de nacht door te rijden. Ik wist dat ik langer kon rijden zonder te slapen en het betekende dat ik geld kon besparen. Ik heb eerst nog geprobeerd een kerk te vinden die open was en soms hebben postkantoren in de VS overdekte veranda's waar je een uurtje kunt slapen, maar alles was dicht."

Enkele van de grootste krantenkoppen over de Tour Divide in 2022 gingen over het weer en klimaat. Over sneeuwstormen. Rukwinden. Stortregens. Donder en bliksem. Bosbranden. Kortom, de omstandigheden waren niet optimaal om 4.000 kilometer door de Verenigde Staten te rijden. "Het weer was behoorlijk slecht gedurende het hele evenement. De sneeuw was eigenlijk niet het ergste; als je voor het eerst in de sneeuw komt en je moet 90-120 minuten naast je fiets lopen, dan geeft dat je spieren een beetje rust. Daarna sta je te trappelen om weer op de fiets te stappen. Je gaat de eerste afdaling in, uitgelaten en blij dat je weer kunt fietsen. Maar stel je voor dat je drie dagen achter elkaar tegen de wind in moet fietsen door Wyoming en Colorado... Wij hadden een tegenwind van rond de 30 kilometer per uur, met vlagen van rond de 50 kilometer per uur. Dat was een hel. Zelfs als het ophoudt of als je even beschut bent tegen de wind, ben je gewoon doodmoe van het constant vechten tegen die wind."

Sofiane herinnert zich de wedstrijd heel precies. Terwijl hij tegenover ons zit in de late namiddagzon van Parijs, beleeft hij de wedstrijd stukje voor stukje opnieuw. "Ik was me er niet echt van bewust hoe slecht het weer zou worden en hoeveel sneeuw er op de hoogste passen zou liggen. Ik deed gewoon mijn ding. Je hebt mensen op Facebook, in chatgroepen voor evenementen, die proberen alle anderen bang te maken. Vaak doen ze dat omdat ze zelf heel onzeker zijn. Ik probeer daarom niet naar hen te luisteren. Ik probeerde juist optimistisch te blijven. Maar eerlijk is eerlijk, het was niet echt een jaar om positief te zijn. De ergste weersvoorspellingen zijn dit jaar uitgekomen!", zegt hij. "Ik heb uitgerekend dat ik van de eerste vijftig uur van de race zeven uur met de fiets aan de hand door de sneeuw heb gelopen, plus nog een uur toen ik Wyoming bereikte", vervolgt hij. "Sommige van de renners achter me hadden echter aanzienlijk slechtere omstandigheden. Ik hoorde dat er zoveel meer sneeuw was gevallen nadat ik de hoogste passen al had beklommen. Stukken waar ik 2,5 of 3 uur met de fiets moest lopen, kostten dubbel zoveel tijd voor renners verder op in het veld. Ik had als voordeel dat ik de eerste veertig uur van de race niet gestopt ben."

Bij een evenement dat meer dan twee weken duurt en zo veeleisend is als de Tour Divide, is motivatie een essentieel. "Ik probeer kleine doelen te stellen. Ik zeg tegen mezelf dingen zoals: 'Het wordt beter na dat ene punt.' Je probeert jezelf wijs te maken dat deze slechte fase niet zo lang kan duren en dat het verderop beter zal gaan. Dat is de manier waarop ik gemotiveerd blijf - ik houd mezelf voor de gek. Uiteindelijk ben ik daar om te winnen. Het belangrijkste is dat je je uiterste best doet. In het bikepacking stellen alle racers van topniveau zeer hoge eisen aan zichzelf. Het gaat er in deze sport om jezelf te pushen, je grenzen te verleggen en te ontdekken waartoe je in staat bent. Als je je grenzen niet verlegt, voel je je schuldig dat je niet meer je best hebt gedaan. Ook al doe ik het goed en win ik een wedstrijd, als ik het gevoel heb dat ik niet het onderste uit de kan heb gehaald, dan kijk ik na afloop terug en denk ik: oké, de volgende keer moet ik een manier vinden om efficiënter te zijn en beter met situaties om te gaan."

Bij een extreem evenement als de Tour Divide is de kans groot dat deelnemers te maken krijgen met situaties die zij niet zelf in de hand hebben. Tijdens de editie van 2022 zorgde een enorme bosbrand in New Mexico ervoor dat de organisatie de deelnemers moest omleiden, weg van het gevaar. "Het gedeelte door New Mexico heeft me echt verrast", zegt Sofiane. "Het nieuwe deel van de route was veel korter [daarom kun je de eindtijden van de deelnemers in 2022 niet vergelijken met resultaten van voorgaande jaren]. Omdat de nieuwe route korter was en meer verharde stukken bevatte, hebben de organisatoren een stuk opgenomen dat wel in de Great Divide MTB-route zit, maar normaal gesproken niet in de route van de Tour Divide. Dit stuk is bijna helemaal gravel. Het loopt door een gebied dat erg gevoelig is voor overstromingen. Als het nat wordt, is het bijna onbegaanbaar. Toen we vertrokken stond New Mexico in brand en niemand verwachtte dat de moesson vroeg zou komen en dat regen op de omleiding een probleem zou worden. Maar toch gebeurde dat. Ik had minder last van de moessonregen omdat ik al wat vroeger passeerde, maar toen ik in New Mexico aankwam regende het al wel. Uiteindelijk was ik de enige renner die het volledige aangepaste parcours reed dat voor dit jaar was vastgesteld."

Het snelheidsverschil tussen Sofiane en zijn concurrenten kwam het duidelijkst tot uiting in dit deel van het evenement: "De rijders achter mij bereikten dit nieuwe graveldeel toen de moesson toesloeg. Het was een hel. De eerste rijder, Manu, belde de organisator en vertelde hem wat er aan de hand was. Aangezien de organisator wist hoe groot het risico op overstromingen hier was, leidde hij iedereen om, behalve mij, want ik was er op dat moment al voorbij. Het water steeg snel en ik moest een rivier oversteken, wat ik niet verwacht had. Het kostte me dertien uur om een deel van het evenement af te leggen waar ik op de normale route acht of negen uur over zou hebben gedaan."

Na hevige sneeuwval en windstoten kregen de renners te maken met stortregens en helse stormen. "Zelfs toen ik door het gravelgedeelte heen was en weer op de verharde route kwam, leek de regen op iets wat ik alleen in tropische landen heb gezien. De druppels kletterden uiteen op de weg. De weg overstroomde volledig, modderig water liep van de omringende heuvels naar beneden. Op sommige plaatsen stond er een flinke laag water op de weg. De plaatselijke bevolking is er wel aan gewend, maar toen ze mij zagen stopten enkele mensen om te checken of ik wel in orde was. Een man in een camper waarschuwde me voor het slechte weer dat op komst was. De lucht achter me was helemaal zwart en er waren bijna elke dertig seconden blikseminslagen om me heen. Er waren geen bomen, ik zat onbeschut in het midden van de weg als een soort schietschijf. Ik heb al heel wat moeilijke situaties meegemaakt op mijn fiets, maar dit was een van de engste. Ik had geen andere keuze dan door te gaan."

Aangezien de route op het laatste moment werd verlegd, beschikten veel renners, onder wie Sofiane, niet over veel gedetailleerde informatie. "In de voorbereiding werd me duidelijk dat de volgende sectie na de top van de laatste pas was aangeduid als no-service. Omdat de pas zo hoog was en het zo hard regende, maakte ik me zorgen over onderkoeling. Dat was een van de redenen waarom ik stopte en schuilde op het toilet van de camping. Dit was allemaal op de omleiding, dus niemand kende dit deel echt goed. Het blijkt dat er onderaan de afdaling een 'trail engel' is. Je mag op haar veranda overnachten die bestand is tegen het weer. Ze legt er een slaapzak en snacks klaar voor de rijders. Als ik dat van tevoren had geweten, was ik waarschijnlijk gewoon de afdaling in gegaan en had ik vervolgens een uur in die slaapzak gelegen om daarna verder te gaan. Op dat punt zit je op slechts ongeveer 1.500 meter hoogte, dus zelfs als de temperatuur laag was gebleven, zou ik me goed hebben gehouden. Geen van de rijders wist echter van deze 'trail engel'. Ze postte daarom in de Facebook-groep van het event: 'Hi, ik ben hier, dit is wat ik je kan bieden'. Helaas voor mij was het te laat, want ik was al klaar met de race tegen de tijd dat ze postte."

Hoewel Sofianes ongeplande stop hem wat rust gaf, bracht die hem toch in de problemen. "Tijdens mijn voorbereiding op de wedstrijd wist ik dat er op dit traject, dat ongeveer 300 kilometer lang is, geen enkele kans is om voedsel aan te vullen, dus je moet in principe zelfvoorzienend zijn. Ik had dit voorzien, dus ik had veel voedsel bij me. Ik had echter geen rekening gehouden met de zes uur dat ik in het toilet van de camping schuilde. Daardoor kwam ik de laatste 60 of 70 kilometer naar Silvercity zonder voedsel te zitten."

Sofiane wilde niet alleen het evenement winnen, hij wilde ook de snelste tijd neerzetten. Het parcoursrecord van Mike Hall staat sinds 2016; hij deed er 13 dagen, 22 uur en 51 minuten over. Sofiane wilde aanvankelijk proberen dit te verbeteren, maar door de parcourswijziging was dit waarschijnlijk niet mogelijk. "We wisten vanaf het begin dat het parcours zou worden omgelegd, dus het zou niet mogelijk zijn een record te vestigen. Mijn eindtijd zou niet één op één te vergelijken zijn met het record van Mike Hall. Uiteraard was ik teleurgesteld. Ik had nog de stille hoop dat het gedeelte in New Mexico dat vanwege een bosbrand gesloten was, misschien weer open zou gaan tegen de tijd dat ik daar aankwam. De organisator vertelde me dat ze de renners via de oorspronkelijke route zouden laten rijden als dit zou gebeuren. Helaas ging het door brand beschadigde deel pas open op de dag dat ik finishte. Alle renners hebben de omleiding gereden.

"Toen ik wist dat ik Mikes record niet zou kunnen aanvallen, richtte ik me op het winnen van het evenement. Maar desondanks wilde ik een statement maken met mijn winnende tijd. Mijn doel was 13,5 dag, maar gezien de 8 uur durende hike a bike in de sneeuw wist ik al vrij snel dat dat super zwaar zou worden. Iedereen die dit evenement onder deze omstandigheden heeft gefinisht, heeft een geweldige prestatie geleverd. Ik was teleurgesteld dat ik niet voor het record kon gaan, maar ik was blij dat ik een van de zwaarste edities van de Tour Divide ooit had gewonnen. De omstandigheden waren deze keer aanzienlijk zwaarder dan in 2016, toen Mike het record vestigde. Hij deed het geweldig en was enorm snel, maar de omstandigheden waren dat jaar wel perfect van start tot finish. Ik was er toen ook bij."

 Elk meerdaags evenement gaat gepaard met ups en downs. Sofiane maakte heel wat mee tijdens de Tour Divide. "De eerste vier of vijf dagen was ik gefocust op de race. Ik wilde snel en efficiënt zijn en ervoor zorgen dat mijn concurrentie zo ver mogelijk achter me bleef. Daardoor gunde ik mezelf niet echt de tijd om alles om me heen in me op te nemen. Op de top van een hike a bike sectie was er een gletsjermeer aan de ene kant en een dennenbos aan de andere kant. Alles was prachtig bedekt met sneeuw, maar ik besteedde er niet veel aandacht aan. Het landschap was veel minder belangrijk voor me dan de sportieve kant. Ik vond niet de mentale rust om ook maar enige emotie te voelen bij de plek waar ik reed. Uiteindelijk veranderde er iets toen ik wist dat ik een aanzienlijke voorsprong had. Toen stelde ik me open voor alle emoties, zowel de goede als de slechte. In Montana begon ik rond 2 uur 's nachts te rijden, na een stop van 90 minuten. Rond 9 uur was ik in een vallei, op een plek die ik me niet herinnerde van eerdere pogingen, dus het was nogal een verrassing. Ik had wind mee, alles ging goed en het was de eerste keer tijdens het event dat ik niet zo bezig was met de race. Ik was meer gewoon aan het rijden, ik kon het landschap observeren en was blij om daar te zijn." 

Voordat we Sofiane terug laten keren naar zijn dagelijkse leven in Parijs, hadden we nog een vraag; wat is het volgende zijn bucket list? Is er nog iets anders dat groot genoeg is om hem uit te dagen? "Er zijn niet veel andere grote evenementen die nog te winnen zijn, maar het is een erg jonge sport en er komen steeds nieuwe evenementen bij. Ik heb genoeg grote wedstrijden gewonnen om mezelf te profileren als een van de toprenners, ik kan naar diverse evenementen met verschillende motivaties. Ik overweeg de HighlandTrail al heel lang. Elk jaar kijk ik er naar en dan zie ik hoe verschrikkelijk zwaar het is, maar ik wil hem zo graag doen en ik weet niet waarom! Het is enerzijds afgrijselijk en super zwaar, maar anderzijds o zo mooi. Het is een mythische race voor de hardcore bikepacking community. Ik weet niet of ik de mountainbikevaardigheden heb om hem te winnen, maar ik zou het graag willen proberen. Normaal gesproken heeft de winnaar een paar pogingen nodig om te slagen. Ik zou het al mooi vinden als ik hem kan uitrijden."

En hoe ziet zijn leven eruit na het fietsen? "Ik ben nu veertig, dus het is niet zo dat ik nog tien jaar op de top van mijn kunnen kan blijven presteren. Ik zal er echter altijd voor zorgen dat ik plezier heb op mijn fiets en dat ik geniet van het racen. Op dit moment vind ik het nog steeds leuk om erbij te zijn, ongekend veel tijd op de fiets door te brengen en m'n grenzen op te zoeken. Ik vind het fantastisch om te winnen en misschien nog wel belangrijker: ik hou van de saamhorigheid aan het eind van een wedstrijd, als iedereen na de streep verhalen uitwisselt. Ik ben echt blij dat ik deel uitmaak van deze community en ik wil er deel van blijven uitmaken. Niet alleen als iemand die wedstrijden wint, maar als iemand die zich sterk maakt voor de waarden van de sport. Het doet me plezier dat de community mijn mening respecteert. Alle toppers die ik heb ontmoet, hebben niet alleen een sterk lichaam, maar zijn ook slim en welbespraakt. Ze kunnen goed onder woorden brengen waarvoor ze staan en wat ze belangrijk vinden. Ik zou op een gegeven moment graag organisator van een evenement worden en iets teruggeven. Ik weet niet precies welke vorm dat zal aannemen, maar ik wil betrokken blijven en vechten voor de waarden die de basis van deze community vormen."