De schoonheid van gravel: een nieuwe wereld vrijspelen

Liam Yates: 'Stel je voor dat je denkt dat je GTA hebt uitgespeeld, maar dan open je ineens een heel nieuw gebied op de kaart. Dat is precies wat gravel heeft gedaan voor mijn fietsplezier.'

Gravel Alliance-rijder Liam Yates kijkt terug op zijn route, die begon bij BMX en via wegfietsen en fixed gear eindigde bij gravel. Daar vond hij de ultieme vrijheid op twee wielen.

Liam groeide op omringd door fietsen, met een vader die profwielrenner was. Een van zijn eerste herinneringen is hoe hij samen met zijn vrienden in de lokale bossen op de mountainbike aan het ravotten was. Van de mountainbike stapte hij over op kleinere wielen en begon hij met BMX'en. Tot zover nog geen gladde banden in zicht.

Als BMX'er draaide het allemaal om flow en je grenzen verleggen op een aantal sprongen verderop in de straat waar hij woonde in Zuid-Engeland. Zijn inspiratie haalde hij uit de X-Games.

Toen hij klaar was met school, begon de veelzijdige creatieveling aan een stage in een lokale fietsenwinkel, die een rijke geschiedenis had in het ondersteunen van enkele van de beste wielrenners van het land. Liam raakte volledig ondergedompeld in de wereld van het wielrennen; van het repareren en verkopen van fietsen tot het non-stop kijken naar wedstrijden in de winkel. Hier ontstond zijn interesse voor fietsen en voordat Liam het wist, veranderde zijn woon-werkverkeer van 30 km in lokale tijdritten.

'Toen ik eenmaal een beetje interesse begon te tonen, zei mijn vader (Tour de France-etappewinnaar en gele trui-drager Sean Yates): "Oké, we gaan morgen trainen." Dat was zwaar! Het heeft lang geduurd voordat ik echt een fietser werd en niet gewoon iemand op een fiets', herinnert Liam zich.

De volgende stap was logischerwijs om serieuzer mee te gaan doen op de weg, zelfs een tijdje in Frankrijk. Maar aan het einde van Liam's vierde seizoen lag er, ondanks de vooruitgang die hij had geboekt en de potentie die hij had laten zien, nog steeds geen team in het vooruitzicht.

'Een beetje verdwaald, belandde ik bij de London Nocturne Fixed Gear Race om te zien waar iedereen zo enthousiast over was. Hoewel ik in de een-na-laatste ronde lek reed, werd ik door de raceorganisator van de Red Hook Crit de week erna uitgeroepen tot iemand om in de gaten te houden, 'legt Liam grijnzend uit.

Liam voelde direct een connectie met de relaxte sfeer van fixed gear-racen: 'Bij wegwedstrijden kom je aan op de locatie en praat je zelden met andere renners. Het enige dat telt, zijn je prestaties en zodra je dat hebt laten zien, gaat iedereen weer naar huis. Bij fixed gear gaat het veel meer over de community en met elkaar omgaan. Of je als eerste of als laatste eindigt, doet er niet toe. Dat was een eye-opening, ik vind het vergelijkbaar met de gravelvibe die je op evenementen als Grinduro aantreft.'

Na fixed gear-racen kwam de volgende stap die Liam dichter bij de vrijheid van gravel bracht, in de vorm van bikepacking: een geïmproviseerd, ad-hocplan om met een teamgenoot van de Brooklyn Red Hook Crit naar Miami te fietsen. 'We waren van plan om op onze fixed gear-baanfietsen te rijden. Ik had geen navigatiecomputer of enige ervaring met buiten slapen, maar twee dagen later vertrokken we.

‘We hebben Miami nooit gehaald en zijn in plaats daarvan landinwaarts naar South Carolina gereden. Ik denk dat het uiteindelijk zo'n 1000 kilometer was. We hadden niet eens bidonhouders, maar vulden gewoon onze Sprite-flessen bij die we in onze rugzakken bewaarden. Het was geweldig. En sindsdien heb ik altijd een liefde voor bikepacken gehouden.

Als een soort early adopter was het aanschaffen van een specifieke gravelbike de volgende stap - en een stap die zijn vrijheid naar een hoger niveau bracht, geeft Liam toe. ‘Ik was enorm onder de indruk. Door lokale paadjes te fietsen, waren er opeens zoveel nieuwe gebieden om te verkennen. Ik was wel 200 tot 300 keer langs een onverharde weg gereden, maar er nog nooit ingeslagen. Gravel inspireert me nog steeds om al die paadjes te pakken en te ontdekken waar ze naartoe gaan,' voegt Liam toe, terwijl hij nog steeds dezelfde high voelt als de eerste keer.

'Fietsen veranderde op dat moment zo erg voor mij. Als ik alleen op pad zou gaan, zou het kunnen aanvoelen als trainen. Terwijl, als je alleen op een onverharde tocht gaat, voelt het alsof je op verkenning gaat. Je bent weg van de auto's, vrij om te rijden waar je wilt, en je hoeft je geen zorgen te maken dat je op de verkeerde plek rijdt,' vervolgt Liam, terwijl hij naar het platteland rond zijn huis wijst.

Voor Liam, net zoals voor de meeste gravelliefhebbers, is de sport meer dan alleen een fietsklassement. Het is een levensstijl. En door het organiseren van evenementen, kon Liam die levensstijl met anderen delen en iets terugdoen voor de gravelgemeenschap. ‘Tijdens de lockdown waren er geen evenementen, dus ik dacht, ik maak een coole route die we kunnen rijden. Waar het op neerkwam was dat ik een hele moeilijke route voor mijn broer en wat vrienden maakte, die ik vervolgens deelde op sociale media. Er waren heel veel mensen die wilden weten waar we fietsten, dus bedacht ik dat ik hier misschien een volledig evenement van kon maken.'

Dat is waar de SSX [Sussex] Mystery Tour begon. ‘Het inschrijfgeld voor de eerste editie was £4, wat ongeveer de prijs was van een drankje aan de finish. Vrijwel direct groeide er een gemeenschap omheen. Elk jaar lijkt de route moeilijker te worden. Ik haal inspiratie uit de zwaarste secties die ik heb gereden in andere races, zoals de Silk Road Mountain Race. Die secties zijn zo uitdagend, dat iedereen die ze heeft gereden een gedeelde ervaring heeft. Ook als je ze alleen hebt gereden, je zult ze altijd onthouden.

Met zijn underground sfeer en oorsprong in een onopvallend veld met een bankje in het park, gaat de SSX Mystery Tour zijn 4e jaar in en wordt de organisatie een beetje scherper. Hoewel het routeconcept hetzelfde blijft - denk aan tergend lastige paden, leuke winkels en cafés, verbonden door snellere, soepelere paden - heeft Liam dit jaar een specifieke locatie gekozen voor de start en finish. 'De 150 starters zullen dit gebied als een local ervaren, en niet alleen de iconische South Downs Way aantikken.'

Het zal niet als een verrassing komen dat vrijheid ook belangrijk is voor Liam als het om zijn fiets gaat. 'In mijn Canyon passen 53 mm banden. Het wordt niet aanbevolen, maar ik rijd er altijd mee. Afhankelijk van het loopvlak moet ik wat noppen wegschaven, maar mijn gravelbike kan alles aan. Ik heb ook een aerodynamische cockpit - iets waar zelfs de ingenieurs van Canyon vol ongeloof naar kijken. Dit jaar ben ik overgestapt op een Pro aluminium pursuit-stuur omdat ze aerodynamisch en wijd uitlopend zijn. Ik rijd ook met GRX 2x11.' Liam ligt het op een nuchtere manier toe, zonder teveel in detail op de specs in te gaan. In plaats daarvan legt hij de nadruk op hoe zijn set-up de mogelijkheden en rijopties vergroot. Kortom, de vrijheid in route-opties die hij erdoor krijgt.

Voor Liam is het duidelijk dat gravel een mentaliteit is en dat vrijheid zijn manier van leven is, een sfeer die hij omarmt en deelt. 'Weet je, ik heb over de hele wereld gereden en realiseerde me één ding: je kunt op de meest fantastische locaties rijden, maar je niet eens bewust zijn van wat je ziet. Maar als je een verborgen paadje vindt, zelfs op de meest alledaagse plekken die je al 1000 keer eerder hebt gezien, kan het nog steeds als een enorm avontuur aanvoelen. Daarom zal ik altijd blijven fietsen.