Tour Divide, Badlands, GranGuanche, Atlas Mountain Race, Further, Tuscany Trail, Silk Road Mountain Race, GBDURO. De kans is groot dat je wel eens hebt gehoord van een aantal van deze ultra-wielerevenementen. Je hebt ze in allerlei soorten en maten: over asfalt, off-road, van 300 tot 3.000 kilometer of zelfs meer. Bij de een zijn er vaste routes en bij de ander kies je zelf een route langs checkpoints. Geen ultrarace is dus hetzelfde, maar ze hebben wel een gemeenschappelijk kenmerk: ze zijn lang en zwaar en je bent bijna altijd op jezelf aangewezen. Voor succes is meer nodig dan alleen hard trainen en snel rijden. De races zijn ook een mentale uitdaging. Is dat leuk? Misschien niet, maar ja, fietsen is niet altijd genieten. Velen van ons fietsen voor de uitdaging, de uitdaging om onszelf verder te drijven dan de vorige keer. Je gaat op zoek naar persoonlijke grenzen. Hoe kun je dat beter doen dan met zoiets krankzinnigs als een ultrarace?
Na vele uren naar het beeldscherm te hebben gestaard en video's te hebben gezien van renners die zich tot het uiterste drijven in prachtige landschappen, besloot ik het zelf eens te proberen. Twee keer zelfs. Moet jij hetzelfde doen? Ik hoop je met mijn inzichten te helpen bij het antwoord daarop. Dit zijn de 'lessen van een ervaren beginner'.
Allereerst is een ultra meer dan domweg je gravelbike en bikepackingspullen pakken en eropuit gaan. De voorbereiding kost veel tijd. Niet alleen fysiek en mentaal, maar ook voor wat betreft je uitrusting. Misschien moet je ook je eigen route uitstippelen en daarbij rekening houden met zaken als bevoorradingspunten. Onderschat deze voorbereidingsfase niet. Hij zorgt ervoor dat je later beter kunt anticiperen op dingen die gebeuren. In feite zorg je hier dat het plezierig wordt. Waar je óók stil bij moet staan is het reizen. Je moet immers eerst naar de start toe. Misschien moet je dit met het vliegtuig doen, wat impact op de planeet heeft. Of misschien kom je er wel op een milieuvriendelijkere manier. Hoe dan ook, het kost je tijd en geld. Van de bewering #Outsideisfree klopt weinig, maar de ervaring kan de investering meer dan waard zijn.
Nu heb je je dus voorbereid, duizend blogs gelezen en alle video's gezien. Ben je dan klaar? Mooi niet! Uit eigen ervaring en door gesprekken met andere ultrarenners kan ik je verzekeren dat je nooit precies weet waar je aan begint. Hoe goed je paklijst ook is, hij zal nooit perfect zijn. Niet voor je eerste ultra, en waarschijnlijk ook niet voor je twintigste. Ultraraces zijn net zo wisselvallig als het weer. Je zult altijd iets meenemen wat je achteraf niet nodig had, en soms zul je iets vergeten. Dat je het niet helemaal voor elkaar hebt, hoort erbij. Avontuur is niet perfect. Als je leert jezelf open te stellen voor de dit soort dingen, zul je er veel meer van genieten. Dat beloof ik je.
Zelfs de beste voorbereidingen kunnen een tekort aan ervaring niet goedmaken. Mijn eerste ultra was de GranGuanche Audax Trail 2021, een off-road race van 800 kilometer op de Canarische Eilanden. Ik wist vooraf dat het belangrijk was om mezelf niet tot het uiterste te drijven en mijn energie te sparen voor later in de week. Maar hoe doe je dat? Ik had geen enkele ervaring met volle dagen fietsen met weinig slaap, en dat een hele week lang. Om die reden had ik geen idee hoeveel slaap ik eigenlijk nodig zou hebben of hoe ver ik kon gaan zonder te veel energie te verspillen. Door een gebrek aan ervaring ging ik veel te snel van start en sliep ik veel te weinig. Tijdens deze eerste ultra heb ik op een pijnlijke manier geleerd dat ik niet ben zoals Sofiane Sehili, ook een Gravel Alliance-renner en een expert op het gebied van ultra's. Ik heb mijn slaap nodig en moet rustig rijden om überhaupt te kunnen finishen.
Ervaring is belangrijk en de enige manier om die te krijgen is door die op te doen.
Laten we een ander onderwerp aansnijden: plezier. Een ultra rijden is het toppunt van plezier. Het is vergelijkbaar met het beklimmen van een zware berg: de klim zelf is zelden echt plezierig, maar achteraf kijk je terug en besef je dat het een geweldige ervaring was, en dat je er meer van wilt. Ultra's zijn verslavend op een manier die moeilijk te beschrijven valt. Ik vroeg de ervaren ultrarenner en Transcontinental-winnaar Josh Ibbett wat ervoor zorgde dat hij steeds weer terugkwam. Zijn woorden zijn zo goed dat ik hem hier citeer:
Als je eenmaal weet hoe je moet finishen en snapt dat het mentale aspect misschien nog wel belangrijker is dan het fysieke, ga je helemaal op in de reis. Je ontdekt nieuwe plaatsen, culturen en landen, wat nooit verveelt. Ik denk dat het de mooiste vorm van escapisme is. Bij welke andere momenten in het leven kun je gewoon de hele nacht opblijven, eten wat je wilt en zelfs dagenlang niet douchen? Het echte leven is gewoon niet hetzelfde meer als je weer thuis bent en dus gebeurt het onvermijdelijke: het leven op de weg roept je weer.
Ik herinner me dat hij iets minder poëtisch was toen we samen een biertje dronken aan de finish van de GranGuanche. Ik had hem net verteld dat ik nooit meer een ultra zou rijden. Daarop antwoordde hij: "Slaap vijf nachten of drink vijf biertjes, net wat je wil, en dan verander je van gedachten." Hij had gelijk. Maanden na de GranGuanche - met een DNF'je achter m'n naam - stond ik aan de start van mijn tweede ultrarace: de Atlas Mountain Race, een van de meest uitdagende off-road ultratochten ter wereld.
De aanloop naar deze nieuwe uitdaging was een stuk relaxter dan de voorbereiding op mijn eerste ultra. Mijn tassen waren veel gemakkelijker in te pakken, mijn fiets was al goed afgesteld en ik dacht enigszins naïef dat ik wel wist waar ik aan begon. Ik begon vol vertrouwen aan deze monstertocht van 1.200 kilometer met een duizelingwekkend aantal hoogtemeters en afwisselende hike-a-bike trajecten. Ik had van eerdere fouten geleerd. Zo hield ik me voor om nu in een lager tempo te rijden en de tijd te nemen om goed te slapen. Het doel was niet om voor de winst mee te doen, maar om te finishen, wat bij een uitdaging als de Atlas Mountain Race makkelijker gezegd is dan gedaan.
Deze overtuiging bracht me een andere les: je kunt ook te langzaam gaan. En dan bedoel ik niet langzaam in de zin van kilometers per uur. Je kunt jezelf maar beperkt inspannen op zwaar terrein als dat van het Atlasgebergte. Nee, ik bedoel de werkelijke tijd die je nodig hebt om vordering te maken in de wedstrijd. 's Nachts rijden is een belangrijk onderdeel van ultraracen. De rusttijd van 6 tot 8 uur moet je goedmaken met snelheid. Langzamere renners zoals ik moeten een goed evenwicht vinden tussen snelheid en slaap. Slaap je te weinig, dan heb je te weinig energie. Slaap je te veel, dan raak je te ver achter in de wedstrijd, wat je later niet goed kunt maken. Nogmaals, door ervaring word je wijzer.
Er zijn ook dingen waar je niet voor kunt trainen en die je kunnen overvallen. In mijn geval was het funest dat ik na 3 dagen een gebrek aan energie had en geen fatsoenlijk voedsel kon vinden. Het gemis van iets voedzaams of zelfs maar een omelet na 11 uur rijden in een afgelegen woestijn was een van de redenen waarom ik de race heb afgebroken. Zoals eerder gezegd: het mentale spel is zoveel belangrijker dan simpelweg sterke benen hebben. Mijn lichaam was moe, maar mijn moraal had het nog zwaarder te verduren door de hitte en het voedseltekort. Ik wist heel goed dat ik de finish niet zou halen binnen de limiettijd. Met zo'n gemoedstoestand had het geen zin om door te zetten.
Voor een tweede keer staakte ik de strijd, het voelde als een mislukking. Maar hier zit ook een les aan vast. Het was niet per se een mislukking. Er is moed voor nodig om mee te doen aan een ultra, in het onbekende te springen en jezelf fysiek en mentaal tot het maximale te drijven. Maar weten wanneer je moet stoppen vergt ook moed. Je bent je er misschien niet van bewust als je stopt, maar weet dat je alle kilometers die je op eigen kracht rijdt nooit alleen bent. Mensen thuis volgen je voortgang. Ze houden je in de gaten, volgen elke beweging op sociale media. Terwijl zij comfortabel thuis zitten en lekker in bed slapen, ben jij aan het ploeteren in een afgelegen landschap. Je volgers zijn je grootste fans en herinneren je er graag aan hoe sterk je bent. Ze steunen je wanneer je dat het meest nodig hebt, en dat is een geweldig gevoel.
Bedenk tenslotte hoe bemoedigend het is om te ontdekken dat je plafond veel hoger ligt dan je denkt. Een fris paar benen en een heldere geest kunnen je naar de eindstreep brengen, maar zelfs als je het niet haalt, heb je beproevingen doorstaan en lessen geleerd. Je komt nooit met lege handen thuis. Je neemt iets mee wat alleen het rijden van een ultrarace je kan geven. Of in mijn geval de poging daartoe.
Al het bovenstaande is waarschijnlijk de reden waarom ik vroeg of laat weer ergens aan de start van een of andere ultra zal staan. Moet jij het ook doen? Moet je een ultra rijden? Uiteraard is het een heel persoonlijke keuze. Niet alle ultra's zijn zo zwaar als de Atlas Mountain Race, dus als je twijfelt, raad ik je aan om nog langer te rijden en lange bikepackingtrips in je eigen tempo te fietsen. Probeer in je eentje de nacht door te rijden en kijk hoe dat voelt. De beste manier om de kriebels weg te nemen is door het echt te proberen. Of je nu finisht of niet, je gaat naar huis met meer kennis. En door je opgedane ervaring wil je het misschien nog eens proberen.
Waarom slaap je er niet een nachtje over? Dan doe ik dat ook. Misschien zien we elkaar bij het begin van de volgende race. Sterker nog, ik durf er geld op in te zetten. Ik zie je daar!
Erwin
Deel dit artikel
