De wedstrijdtak van gravel wint terrein, maar omdat die nog vrij jong is, weet je niet altijd waar je aan begint als je voor het eerst een nummer opspeldt.
Dit keer niet het stereotype beeld van gravel met een metalen drinkbeker, bier na afloop en slaapzakken op de fiets. We spraken met Dalila Lecky van de Shimano Gravel Alliance. Zij deelt bruikbare tips voor als je wilt deelnemen aan gravelraces en leert je wat het inhoudt om jezelf drie uur lang te pushen en tot het uiterste te gaan aan de veelzijdige prestatiekant van gravel.
"De meeste mensen denken bij gravelracen aan bikepacking en lange afstanden", zegt Dalila, die vaak deelneemt aan gravel- en cyclocrosswedstrijden in Groot-Brittannië. "De aanname is vaak dat je honderden kilometers moet fietsen, zowel overdag als 's nachts. Je moet ook in staat zijn om snel over gevarieerd terrein te gaan, zelfredzaam zijn en goed functioneren bij weinig slaap. De verhalen over deze wedstrijden zijn legendarisch. En de gravelaars zelf krijgen naderhand een bepaalde status, omdat ze onder zware omstandigheden - die doen zich hoe dan ook voor - hun mannetje hebben gestaan."
Maar dat is slechts een deel van het verhaal.
Strijd op het strand - Gravelracing is een diverse sport. Races variëren qua opzet, lengte, terrein, ondergrond en zelfs sfeer. 'Strandraces' zijn ingeburgerd in de Benelux, maar worden elders voor 'gravel' aangezien.
"Deze ultra-endurance gravelwedstrijden zijn heel aantrekkelijk. Wie houdt er immers niet van om zich volledig te kunnen ontwikkelen en grenzen te verleggen? Maar ze gaan gewoonweg niet samen met een fulltime baan naast het fietsen. Je hebt het niet alleen over de vakantietijd die je kwijt bent om aan deze langdurige evenementen deel te nemen, maar ook over de trainingstijd die eraan voorafgaat. Sommige renners slagen erin deze dingen te combineren, maar ik voel me altijd een beetje opgebrand. Het simpele feit is dat kortere evenementen niet zo'n grote tijdsinvestering vergen."
Kings Cup, vaak het podium voor de Britse gravelkampioenschappen, is een wielrenner-vriendelijke, toegankelijke gravelroute die gemaakt is voor snelheid.
Wat zijn de mogelijkheden in een wereld waarin iedereen beperkt tijd heeft?
Als eerste: Grinduro, dat wereldwijd wordt gehouden.
De wedstrijd wordt op één dag verreden over een route van ongeveer 90 kilometer. Er zijn onderweg vier tot vijf getimede sectoren van een paar kilometer. De rest van de dag rijd je in een ontspannen tempo, samen met vrienden. Je maakt plezier en geniet van de festivalvibe bij elke tussenstop en na aankomst. Je kunt gemakkelijk op vrijdagavond van huis vertrekken, op zaterdag aan Grinduro deelnemen en op zondag weer thuis zijn. Je bent dus op tijd terug voor het begin van de nieuwe werkweek. Hoe je traint voor een evenement als Grinduro hangt mede af van hoe serieus je de race benadert. Er is altijd een groep die de wedstrijd als een gewone toertocht beschouwt. Wil je echter voor snelle tijden gaan, dan moet je presteren op de segmenten die zo'n 2 tot 12 minuten duren. De voorbereiding hierop valt gemakkelijk te integreren in reguliere trainingen.
Foto's: Dan Monaghan tijdens Grinduro Wales
'Party-pace-rijders' leggen de getimede segmenten af in hun normale tempo, terwijl degenen die het maximale willen, diep in het rood gaan voor kans op een podiumplaats en een unieke Grinduro-trofee. Ik reken mezelf tot die laatste groep, hoewel ik het podium nog niet heb gehaald! Het mooie van Grinduro en het hergroeperen bij de bevoorradingsposten is dat er ruimte is om het rustig aan te doen, zonder dat je het gevoel krijgt dat je achter in het peloton rijdt en tijd verliest. Dit kan stress geven, wat ik gemerkt heb in eerdere meerdaagse evenementen waarin je een GPS-tracker draagt. Ik keek telkens naar de kaart, checkte waar de anderen zaten en had het gevoel alles te moeten geven omdat mensen me volgden en zouden merken dat ik achterop raakte. Persoonlijk hou ik niet van die druk. Een evenement als Grinduro neemt die volledig weg door de chip van elke renner enkel te gebruiken voor registratie van de getimede segmenten, dus in theorie kun je als laatste vertrekken, de hele dag achteraan rijden en toch winnen!
Wat je moet weten voordat je Grinduro gaat rijden:
- Versnelling: denk aan de steile beklimmingen en de noodzaak om snel te gaan op de segmenten, dus zorg voor een groot bereik.
- Wielen: je banden- en wielenset zijn hier belangrijker dan je versnellingen. Je wilt 700cs met een breedte tot 42 millimeter. De mate van grip op het loopvlak hangt af van het terrein, dus check je keuze voor vertrek.
- Hetzelfde geldt voor de bandenspanning: hou het weerbericht in de gaten. Je wilt een lagere bandenspanning met meer grip als er veel natte ondergrond is, maar bedenk dat je trager bent op gravel. Tubeless is een must voor als je wilt racen!
Foto: Dan Monaghan tijdens Grinduro Wales
Voor de prijzen: kampioenschap gravelracing
Aan de andere kant van spectrum met eendaagse gravelraces heb je evenementen als de UCI Gravel World Series en de Britse kampioenschappen die onlangs werden gehouden tijdens de King's Cup Gravel. Ik heb het nog weinig gehad over mijn ervaring bij de King's Cup Gravel kampioenschappen, vooral omdat ik daar mijn 70 meest intensieve wedstrijdkilometers ooit heb beleefd. Ik was bovendien slecht voorbereid. Ik weet nog dat ik aan de start stond, links en rechts keek, verschillende profs en ex-profs zag staan en dacht: dit wordt hoe dan ook zwaar. Bijna drie uur lang (de winnaar veel minder!) zag ik af op het offroad terrein, er was geen mogelijkheid om op adem te komen en ik had amper tijd om het eten uit de zakken van mijn cargobroek naar binnen te werken. Ik heb echter wel belangrijke dingen geleerd. Ten eerste dat ik de voorkeur geef aan technischere parcoursen en ten tweede dat ik goed moet trainen voor die afstand en dat soort wedstrijden. Ik moet me niet beperken tot de standaard offroad activiteiten (achteraf klinkt dat zo logisch).
In 2023 is er een ronde van de UCI World Series in Schotland waar je me waarschijnlijk aan de start zult zien.
Wat je moet weten voor een gravelkampioenschap:
- Versnelling: voor een eendaagse wedstrijd - vooral als het een kampioenschap is - kun je beter kijken naar een achterversnelling met minder grote sprongen en een kleiner bereik indien het parcours vlakker is. Je bent meer gericht op snelheid en dus niet op je inspanning in de heuvels.
- Banden en wielen: je kunt misschien beter voor iets lichters gaan, want hier komt de alles-of-niets-mentaliteit van het racen om de hoek kijken. Elk mechanisch probleem maakt je sowieso kansloos, dus je moet geen gewicht toevoegen omwille van de duurzaamheid.
Foto's: Phil Gale/Emmie Collinge
Beschouw strandracen als het broertje van gravel
Een paar uur racen in de frisse Welshe wind is veel meer mijn ding. Battle on the Beach wordt in het vroege voorjaar gehouden over 45 kilometer aan zand. Ik vond het echt geweldig! Het was geen pure krachtmeting, je moest ook over behoorlijke fietstechniek beschikken. De verscheidenheid aan type fietsen ter plaatse (gravelbikes, MTB's, crossfietsen en zelfs een paar fat bikes) stonden symbool voor de uiteenlopende omstandigheden onderweg. Het terrein veranderde voortdurend, je moest af en toe afstappen en lopen en soms ging ik voorzichtig van een zanderige afdaling om maar niet te vallen. Dat alles onderbrak de wedstrijd met korte herstelmomenten. Het evenement paste zo beter bij mijn vaardigheden en beschikbare trainingstijd. Ik zou hem graag nog eens rijden en aan iedereen aanbevelen die af en toe een beetje wil #underbiken.
Wat je moet weten voorafgaand aan een strandrace:
- Versnelling: versnellingen die goed op elkaar aansluiten want je rijdt over een geheel vlakke zandstrook.
- Wielkeuze: rij zo aero mogelijk.
- Banden: groot en met een lage druk! Een slick band werkt prima. Zorg dat hij zo breed mogelijk is (we weten het, het klinkt vreemd met een aero set-up, maar op het strand ontstaan grote groepen).
- Na de race: zand en zout water tasten je onderdelen aan, dus was je fiets zo snel mogelijk en smeer de ketting opnieuw. Controleer je schijfremblokken, want zand schuurt en kan ze snel doen slijten.
Foto: Phil Gale
Als de lichten uitgaan...
Het mooie van races is dat ze niet per definitie overdag plaatsvinden. In Londen, bijvoorbeeld, staat er een aantal schitterende evenementen op de kalender voor elk moment van de dag. Zo heb je Muddy Hell, een avondrace die eigenlijk een cyclocross is, dus technisch gezien geen gravel. Maar als je goed zoekt, vind je ook gravelvarianten in de avond. Ze laten zich het beste omschrijven als kort, snel, heftig. Voor iemand die overdag werkt, zijn ze de ideale manier om stoom af te blazen. Je combineert zo je favoriete sport met je werk en sociale leven.
Toptip: goede fietsverlichting en modderbanden zijn essentieel.
Vooruitblik op het wedstrijdseizoen 2023
De afgelopen jaren heb ik me gerealiseerd hoe goed eendaagse wedstrijden zijn om even te ontsnappen aan de dagelijkse sleur. Daarom heb ik er al een paar op mijn kalender gezet voor 2023. Ik ben ervan overtuigd dat ze me motiveren om in topvorm te blijven.
Ik heb ook de stoute schoenen aangetrokken en voor deze zomer een tijdje vrij genomen, want ik heb me ingeschreven voor mijn eerste ultra-endurance gravelrace.
Het is moeilijk te voorspellen hoe dat zal gaan, maar het is leuk om dingen te proberen.
Battle on The Beach - www.battleonthebeach.co.uk